Zbog načina na koji seks utiče na mozak, pornografija u suštini dovodi do kratkog spoja drugih sistema, podrivajući partnersku privrženost i intimnost.
Pornografija je rasprostranjenija više nego ikad ranije i njen uticaj na odnose, zdravlje pojedinaca i društva, veoma je štetan. Generalno, pornografija ima negativan uticaj na parove i rodne odnose, navodeći muškarce i žene da jedni druge obezvređuju. Iako postoje izuzeci u kojima pornografija pokazuje zdravu seksualnu aktivnost i rodne odnose sa poštovanjem, pornografskim sadržajima i dalje dominira seksizam, dehumanizacija, objektivizacija, pa i nasilje. Zbog uticaja koji seksualni sadržaji imaju na mozak, pornografija može postati oblik zavisnosti koji podriva partnerske odnose, povezanost i intimnost. Kao i kod drugih zavisničkih ponašanja, upotreba pornografije može biti stigmatizovana, na nju se reaguje sa osudom i kritikom, pre nego sa konstruktivnije tačke gledišta radoznalosti i neosuđivanja.
View this post on Instagram
Pornografija u usponu
Kako pornografija evoluira i pristup pornografskim sadržajima je sve lakši putem savremene tehnologije, predviđanja su mračna – uprkos savremenim istraživanjima i seksualnoj osvešćenosti i senzibilizaciji, procena sprečavanja štete koju može naneti u budućnosti, vrlo je mali.
Rizik je još veći za mlađe generacije, koje su rođene u digitalnom dobu, pa iako je moguće zamisliti da se porno sadržaji koriste za poboljšanje intimnosti i seksualnosti, ipak se čini da nas pornografija udaljava od kvalitetnog seksualnog života, koji uključuje intimu i bliskost dve osobe. O seksu se nedovoljno govori – kanali koji bi omogućili ispravno shvatanje i pristup seksu ne postoje, ili su zatvoreni, ali zato su pornografski sadržaji dostupni i otvoreni, a oni ne daju realan uvid u seksualnost.
Kako pornografija utiče na odnose
Seksualno zadovoljstvo
Ispitujući efekat pornografije na seksualno zadovoljstvo, jedno istraživanje otkrilo je da je češće gledanje pornografskih sadržaja povezano sa nižim seksualnim zadovoljstvom. Što se tiče faktora koji uključuju muški pol, posvećenost odnosu i religioznost, utvrđeno je da se smanjenje seksualnog zadovoljstva pojavljuje posle upotrebe pornografije više puta godišnje, a kada su u pitanju faktori koji uključuju ženski pol, posvećenu vezu i religioznost, smanjeno seksualno zadovoljstvo pokazalo se već kod upotrebe pornografije jednom mesečno. Ni pod kojim okolnostima upotreba pornografije nije bila povezana sa većim seksualnim zadovoljstvom. Ovi nalazi, iako su u korelaciji, sugerišu da čak i retka upotreba pornografije ima negativne efekte na nivo seksualnog zadovoljstva.
Popularna pornografija
Želeći da shvate kako je pornografija povezana sa smanjenim seksualnim zadovoljstvom, istraživači su se pozabavili najpopularnijim sadržajima na Pornhubu, analizirajući 50 najgledanijih snimaka i otkrili su da njih 45 prikazuje heteroseksualne parove, a ostalih pet varijacije grupnog seksa. Među glumcima je bilo 60 žena i 50 muškaraca, a snimci su u 78 odsto slučajeva prikazivali muški orgazam, dok je ženski bio zastupljen sa samo 18 procenata. Vaginalni orgazam je bio zastupljen koliko i analni, u visokom procentu, dok su drugi načini ređe prikazivani. Ovi nalazi ukazuju na nekoliko razloga zbog kojih pornografija utiče na smanjenje zadovoljstva – pre svega, žene češće doživljavaju orgazam drugačijom vrstom stimulacije (samo 25 procenata doživljav orgazam putem penetracije), a pornografija sugeriše da ženski orgazam nije važan i da je redak.
Ako se ovo shvati kao priručnik za seks, jasno je zašto su uputstva loša. Kada je u pitanju upućivanje gledalaca u seksualno zadovoljstvo, pornografija je generalno netačna i nerealna i verovatno će dovesti do lošeg seksa i retkog orgazma kod žena, kao i do jednodimenzionalnog i nedovoljno ispunjavajućeg seksa kod muškaraca. U realnosti se gotovo ništa ne dešava kao u porno filmovima, a na stimulacije koje se vide u krupnom planu, svako reaguje individualno i one nisu način na koji treba pristupiti tuđem telu.
Pročitajte i ovo: Ubeđenja o seksu koja treba da odbacite
Pornografija stvara usamljenost
Upotreba pornografije vodi u usamljenost, a usamljenost do povećane upotrebe pornografije, potvrdila su istraživanja. Takođe su utvrđene sledeće relacije – singl muškarci češće upotrebljavaju pornografiju, a oženjeni manje; veća religioznost smanjivala je upotrebu pornografije, a viši nivo obrazovanja je bio povezan sa manjom usamljenošću. Autori istraživanja su diskutovali o tome da je upotreba pornografije povezana sa problemima u vezi, poremećenom privrženošću i opterećenjem vezanim za partnerske odnose. Šteta koju pornografija nanosi vezama nastaje zbog seksualnog scenarija koji se sastoji od erotike, objektivizacije, promiskuiteta i mizoginije (koja je konceptualno povezana sa usamljenošću). Zavisnost od pornografije se dalje opisuje kao rezultat neprilagođenih napora da se pornografija koristi za ublažavanje usamljenosti i drugih negativnih osećanja.
Pornografija pruža privremeno seksualno olakšanje, ali na kraju izaziva veće osećanje usamljenosti i izolacije, što dovodi do većih poteškoća u formiranju stabilnih i zadovoljavajućih odnosa i daljeg povećanja verovatnoće korišćenja pornografije kao zamene za intimnost i bliskost sa drugim osobama.
Povećanje rizika za razvod
Konačno, upotreba pornografije kod oženjenih muškaraca povećava rizik za raspad odnosa i razvod i to dvostruko i za muškarce i za žene koji su počeli da koriste pornografiju nakon venčanja. Stopa razvoda utvrđena jednim istraživanjem, kod parova koji ne koriste pornografiju bila je 6 procenata, u odnosu na 11 procenata kod korisnika pornografije. Veza između pornografije i stope razvoda bila je mnogo veća kod mlađih ljudi, dok u dobu oko 50 godina, upotreba pornografije nije značajno uticala na stopu razvoda. Najveću stopu razvoda imali su parovi koji su izjavili da su veoma srećni zbog venčanja (ušli su u brak sa visokim očekivanjima), kod kojih je nakon venčanja počela upotreba pornografije – 12 procenata, u poređenju sa 3 procenta stope razvoda utvrđene kod parova koji su ušli u brak sa entuzijazmom, i koji nisu počeli da koriste pornografiju.
Korelaciono istraživanje ne dokazuje da početak korišćenja pornografije neminovno uzrokuje raspad brakova, ali ono sugeriše da je upotreba pornografije bila pokazatelj bračnih problema i da bi kontrola korišćenja pornografskih sadržaja mogla poboljšati zadovoljstvo vezom.
View this post on Instagram
Diskutabilna i moguća uloga pornografije
Pornografija može imati ulogu u zdravom seksualnom životu, ali je povezana sa mnogim problemima. Potrebno nam je – pojedinačno i kolektivno – razvijanje intimnosti, bolje razumevanje psihologije i biologije seksualnosti i emocionalnih odnosa i čini se da pornografija u tom smislu zaista nanosi više štete, nego koristi i da njen razvoj ide u pogrešnom pravcu. Pošto će verovatno proći mnogo vremena pre nego što se društvo pozabavi pitanjem pornografije, na nama je da razmislimo, uzimajući u obzir faktore rizika. Pojedinci koji su možda već razvili zavisnost od pornografskih sadržaja – posebno oni koji se osećaju usamljeno i nailaze na poteškoće kada žele da se približe drugima, trebalo bi ozbiljno da razmotre uticaj koji pornografija ima na njihove odnose i veze i na njihovu sposobnost da se zbliže sa nekim. Oni koji prekomerno ili problematično koriste pornografiju mogu razmisliti o traženju pomoći, a parovi i pojedinci koji odluče da koriste pornografiju, mogu razmisliti o tome kako da to urade promišljeno i kontrolisano.
Pročitajte i ovo: Da li žene mogu tretirati muškarce kao (seksualni) objekat
Naslovna fotografija: instagram.com/
Đorđe Đoković
